ثواب روزه و آداب روزه دار

1- پایه ‌هاى اسلام
قال الباقر علیه السلام: بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.
امام باقر علیه السلام فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1

2- فلسفه روزهقال الصادق علیه السلام: انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر.امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1
3-روزه آزمون اخلاص
قال امیرالمومنین علیه السلام: فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق‌امام

على علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید. نهج البلاغه، حکمت 252
4-روزه یاد آور قیامت
قال الرضا علیه السلام: انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر.
امام رضا علیه السلام فرمود: مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند. وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10

5-روزه زکات بدنقال رسول الله صلى الله علیه و آله لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام.رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است. الکافى، ج 4، ص 62، ح 3
6-روزه سپر آتش
قال رسول الله صلى الله علیه و آله: الصوم جنة من النار.
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» الکافى، ج 4 ص 162

7-اهمیت روزه
الصوم فى الحر جهاد.
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه گرفتن در گرما، جهاد است. بحار الانوار، ج 96، ص 257

8-روزه نفس
قال امیرالمومنین علیه السلام
صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام.
امیرالمومنان على علیه السلام فرمود: روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه‌ هاست. غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64

9-روزه واقعى
قال امیرالمومنین علیه السلام
الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب.
امام على علیه السلام فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‌کند. بحار ج 93 ص 249

10-برترین روزه
قال امیرالمومنین علیه السلام
صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن.

امام على علیه السلام فرمود: روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است. غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80

11-روزه چشم و گوش
قال الصادق علیه السلام
اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک.
امام صادق علیه السلام فرمود: آنگاه که روزه مى‌گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‌دار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.»

12-روزه اعضا و جوارح
عن فاطمه الزهرا سلام الله علیها
ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.
حضرت زهرا علیها السلام فرمود: روزه‌دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‌اش به چه کارش خواهد آمد.

13-روزه ناقص
قال الباقر علیه السلام
لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر.
امام باقر علیه السلام فرمود: روزه این افراد کامل نیست:
1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.
2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد.
3 - زنى که اطاعت ‌شوهر نکرده تا اینکه توبه کند.
4 - فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود.

14-روزه بى ارزش
قال امیرالمومنین علیه السلام
کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء.

امام على علیه السلام فرمود: چه بسا روزه‌دارى که از روزه‌اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‌اى ندارد و چه بسا شب زنده‌دارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمى‌برد.

15-روزه و صبر
عن الصادق علیه السلام فى قول الله عزوجل
«واستعینوا بالصبر و الصلوة‌»
قال: الصبر الصوم.
امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است.

16-روزه و صدقه
قال الصادق علیه السلام
صدقه درهم افضل من صیام یوم.
امام صادق علیه السلام فرمود: یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.

17-پاداش روزه
قال رسول الله صلى الله علیه و آله: قال الله تعالى ; الصوم لى و انا اجزى به
رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مى‌دهم.

18-جرعه نوشان بهشت
قال رسول الله صلى الله علیه و آله ; من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها.
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‌اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.

19-خوشا بحال روزه داران
قال رسول الله صلى الله علیه و آله: طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‌اند اینان در روز قیامت‌سیر مى‌شوند. .

20-مژده به روزه ‌داران
قال الصادق علیه السلام ; من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‌گمارد تا دست‌به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.

21-شادى روزه دار
قال الصادق علیه السلام: للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه
امام صادق علیه السلام فرمود: براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:
1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت)

22-بهشت و باب روزه ‌دارن
قال رسول الله صلى الله علیه و آله 7; ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى بهشت درى است‌بنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مى‌شوند. وسائل الشیعه، ج 7 ص 295، ح‌31.

23-دعاى روزه ‌داران
قال الکاظم (علیه السلام): دعوة الصائم تستجاب عند افطاره
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: دعاى شخص روزه‌دار هنگام افطار مستجاب مى‌شود.

24-بهار مومنان

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‌اش براى شب زنده‌دارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مى‌گیرد.

25-روزه مستحبى
قال الصادق (علیه السلام): من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.

26-روزه ماه رجب
قال الکاظم (علیه السلام): رجب نهر فى الجنه اشد بیاضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام یوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر.
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‌تر هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند از آن نهر به او مى‌نوشاند. من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 56 ح 2

27-روزه ماه شعبان
من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مى‌کند. وسائل الشیعه ج 7 ص 375،ح 22

28-افطارى دادن
قال الصادق (علیه السلام)
من فطر صائما فله مثل اجره 7;

امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.

29-افطارى دادن
قال الکاظم (علیه السلام)
فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک:

امام کاظم (علیه السلام) فرمود: افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.

30-روزه خوارى
قال الصادق (علیه السلام) : من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه وسائل الشیعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5
من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 9

امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را(بدون عذر)، بخورد- روح ایمان از او جدا می شود

31-رمضان ماه خدا
قال امیرالمومنین (ع) : شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى
امام على (علیه السلام) فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.

32-رمضان ماه رحمت
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله): ... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: بحار الانوار، ج 93، ص 342

33-فضیلت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) 
ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‌شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.

34-اهمیت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) ;)

لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: اگر بنده «خدا» مى دانست که در ماه رمضان چیست(چه برکتى وجود دارد)دوست مى داشت که تمام سال، رمضان باشد.
بحار الانوار، ج 93، ص 346

35-قرآن و ماه رمضان
قال الرضا (علیه السلام) ;)
من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور.
امام رضا (علیه السلام) فرمود:
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.

36-شب سرنوشت‌ ساز
قال الصادق (علیه السلام) ;)
راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مى‌شود.

37-برترى شب قدر
قیل لابى عبد الله (علیه السلام) ;)
کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر.
از امام صادق (علیه السلام) سوال شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.

38-تقدیر اعمال
قال الصادق (علیه السلام) ;)
التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:

برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‌گیرد و تصویب آن در شب بیست ویکم و تنفیذ آن در شب بیست‌سوم.

39-احیاء شب قدر
عن فضیل بن یسار قال:
کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى.
فضیل بن یسار گوید:
امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیست‌سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‌شد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مى‌رسید نماز صبح را مى‌خواند. وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4

40-زکات فطره
قال الصادق (علیه السلام) ;)
ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است.
وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5