در روز 18 خرداد 42 ادارهی دادرسی ارتش با تشکیل جلسهای قرار صادر شده از طرف بازپرس(1) لشکر (1) گارد مبنی بر بازداشت موقت امام را به اتفاق آرا تأیید کرد. رأی صادر شده چنین است:
جلسهی اداری دادگاه عادی به استناد مدلول مادهی 166 قانون دادرسی و کیفری ارتش ساعت 1200 روز 18/3/42 به ریاست سرهنگ ستاد خسرو پرویزی و به کارمندی سرهنگ مهندس مصطفی ایروانی توپچیباشی و سرهنگ ستاد احمد اخوان ذاکری تشکیل، پس از بررسی دقیق محتویات پروندهی مقدماتی که علیه غیر نظامی روحاللّه الموسوی خمینی متهم به اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت با توجه به اعمالی که اخیراً صورت گرفته و با رعایت مفاد پینویس تیمسار دادستان ارتش در برگ 12 و اهمیت بزه هیأت دادرسان به اتفاق آرا قرار مورخه 15/3/42 صادره از طرف بازپرس(1) لشکر گارد مبنی بر بازداشت موقت متهم مزبور را تأیید و اعلام میدارد...
امام حدود 19 روز یعنی تا تاریخ 4 تیرماه 42 در این زندان به سر برد. آنگاه به پادگان عشرتآباد منتقل شد و به مدت 24 ساعت در یک سلول که هوای آزاد در آن جریان نداشت گذرانید.
همزمان با دستگیری امام، آقای قمی از مشهد و آقایان محلاتی و دستغیب از شیراز دستگیر و به تهران گسیل شدند.
در پی دستگیری امام بیدرنگ تلگرامی از ساواک قم به تهران مخابره شد. متن تلگرام چنین است:
تیمسار ریاست ساواک
خیلی خیلی خیلی فوری
با اقداماتی که شب گذشته انجام گردیده است، بیم آن میرود که روز جاری در قم تظاهراتی به نفع خمینی انجام گردد. یک گروهان سرباز گارد که فعلاً در قم هستند اجازهی هیچگونه اقدامی را ندارند و استعداد شهربانی قم نیز برای جلوگیری از حوادث بسیار کم است.
199 / 15/3/42 ـ بدیعی[7]
رئیس شهربانی قم نیز تلگرامی به شهربانی کل کشور، ادارهی اطلاعات مخابره کرد. در این تلگرام آمده بود:
ساعت 4 صبح امروز آیتاللّه خمینی وسیلهی مأمورین ساواک مرکز به سرپرستی سرکار سرهنگ مولوی دستگیر و به مرکز برده شد. برای پیشبینی و جلوگیری از حوادث احتمالی استدعای صدور آموزش لازم به گردان مستقر در قم را دارد.
819/5 / 15/3/42 ـ سرهنگ پرتو[8]
گزارشات مذکور نشان میدهد که رژیم شاه تصور میکرد با خارج کردن رهبری جنبش از قم و دستگیری او، جامعه دچار تزلزل و تردید شده و صدای نهضت خاموش خواهد شد. اما غافل بودند که نوع رهبری امام خمینی از جنس رهبریهای حزبی و گروهی نیست که با خارج شدن رهبر و سخنگوی حزب از صحنهی سیاسی، ارکان و سازمان آنها از هم بپاشد.
خبر توقیف امام، برقآسا و بدون هیچ سازماندهی سیاسی و حزبی نه تنها در قم بلکه در سراسر ایران پیچید و توفانی از خشم مردمی را برانگیخت. این خشم را میتوانیم در گزارشات رسمی نامداران نظامی و انتظامی و ارکان رژیم پهلوی به خوبی مشاهده کنیم.
در گزارش شهربانی قم گوشههایی از رویدادهای خونین 15 خرداد آن شهر اینگونه بازگو شده است:
... پیرو شماره 819/5 ـ 15/3/42 و 896/5 ـ 20/3/42 پس از دستگیری (خمینی) از ساعت پنج صبح روز 15/3/42 از تمام محلات و کوچههای شهر، جمعیت کثیری در حدود چهل هزار نفر از زن و مرد و بچه که اکثراً به اسلحهی سرد مسلح بوده به طرف صحن مطهر و خیابانهای اطراف آن به حالت اجتماع به حرکت درآمده و با شعارهای «وامحمدا، آقا را دستگیر کردند»، «یا مرگ یا خمینی» هر آن به شدتِ تظاهرات و فعالیت آنان افزوده میشد. با توجه به مفاد گزارشات مراتب زیر به عرض میرسد:
1ـ بلافاصله با توجه به احساسات تحریک شدهی مردم و قلت نیرو، پاسها را جمعآوری و به کلانتریها دستور آماده باش و در صورت لزوم دفاع داده شد.
2ـ از سرکار سرهنگ (2) خواجهنوری فرماندهی گروهان مستقر در شهربانی و همچنین هنگ ژاندارمری استمداد شد که پاسخ دادند بدون دستور از مرکز و فرماندهی نمیتوانند اقدامی بنمایند.
3ـ ساعت 30/5 مراتب تلفناً به ادارهی اطلاعات اعلام و تقاضای نیرو و صدور دستور به فرماندهی واحد نظامی و ژاندارمری گردید.
4ـ هنوز ساعت از 15/8 تجاوز نمیکرد که صدای شلیک گلولههای پیدرپی در حدود کلانتری (3) در شهر و محوطهی شهربانی طنینانداز گردید و بلافاصله از کلانتری (3) تلفناً اطلاع داده شد: پس از عبور گردان سرباز از جلوی کلانتری و حرکت به طرف شهربانی جمعیت متراکم در آنجا که به طرف شرکت نفت میرفتند، عدهای به گردان و عدهای با چوب و چماق و چاقو به کلانتری حملهور گردیده تا روی پلههای داخل کلانتری به جلو آمده سایبان و تابلوی کلانتری و تعدادی دوچرخهی مأمورین را خرد[9] و با سنگ به مأمورین حملهور، مأمورین برای دفاع و ارعاب مهاجمین مبادرت به تیراندازی هوایی نموده و نیز در حین حمله به کلانتری عدهای به افراد گردان حمله و عدهای از آنان را مجروح و آمبولانس نظامی که در آخر ستون حرکت مینموده آتش زده و به کامیونهای حامل نیرو، با چوب و سنگ و غیره آسیب رسانده قصد حمله و خلع سلاح سربازان گردان را داشته و با اخطار مکرر فرماندهی گردان (سرکار سروان بهروزی) از عمل خود دست برنداشته که فرماندهی گردان نیز قبل از رسیدن به شهربانی در خیابان شاه برای تفرقهی جمعیت و نجات خودروها و سربازان، مبادرت به تیراندازی کرده که در نتیجه عدهای مجروح و مقتول میگردند.
5ـ چون کلانتری (3) تقاضای کمک فوری داشت از طرفی بیم آن میرفت که جمعیت به دوایر دولتی حملهور گردند، لذا سروان جوادی (سرکلانتری) به اتفاق عدهای پاسبان مسلح برای مراقبت ادارات دولتی و سروان هوشمند به اتفاق سی نفر سرباز برای کمک به کلانتری (3) و خارج نمودن کلانتری از مخاطره، اعزام؛ در خیابان ایستگاه حدود چهارراه شاه غفلتاً سروان جوادی و مأمورین مورد حملهی قسمتی از جمعیت قرار گرفته در نتیجه سروان جوادی و عدهای از مأمورین مجروح ناچار با تیراندازی هوایی جمعیت را متفرق و به مراقبت محلهای ذکر شده پرداختهاند.
6ـ در همین موقع عدهای که از ده هزار نفر متجاوز بوده به طرف شهربانی در حرکت و با دادن شعارها و تحریک احساسات مردم به قتل و کشتار مأمورین پلیس و تخریب و آتش زدن عمارت شهربانی که بدون درب میباشد، تا حدود پنجاه متری شهربانی نزدیک شده با آرایشی که قبلاً با تعداد قلیلی سرباز و پاسبان گرفته شده بود پس از اخطار با بلندگو به مردم و نصایح لازم چون متفرق نشده و به طرف سربازان و پلیس با قمه و قداره و چاقو و خنجر و چوب و سایر آلات برنده و حلبهای نفت و بنزین قصد حمله داشته، در نتیجه ستوان یکم دبیرزاده افسر اعزامی از مرکز از ناحیهی لب مجروح و بلندگوی دستی آسیب دیده ناچاراً با شلیک چند تیر هوایی از طرف ستوان دبیرزاده و سرهنگ (2) خواجه نوری مردم عقبنشینی و تا حدود چهارراه آذر رانده شدند. در همین موقع گردان اعزامی علیآباد پس از زد و خورد و شکستن محاصرهی مردم در چهارراه شاه به طرف شهربانی حرکت، مهاجمین با دیدن گردان اعزامی متفرق و به طرف صحن حرکت نمودند.
7ـ در صحن که از صبح جمعیت انبوهی مجتمع و در مسجد اعظم نیز در حدود چهار هزار نفر زن با داشتن قمه و قداره در زیر چادرها برای رساندن به آشوبگران آماده بودند. بدواً ابوالقاسم وکیلی و عدهای دیگر... با سخنرانی خود مردم را تحریک... سپس سید مصطفی خمینی پسر خمینی صحبت و با آمدن آیات و اقداماتی که به عمل آمد، مردم به تدریج از صحن متفرق شدند.
8ـ از ساعت 10 که ژاندارمری نیز نیروی کمکی خود را اعزام داشت و با تقویت نیروی کلانتریها و اقدامات سریع و عاجلی که به عمل آمد و با استقرار سربازان و پلیس و ژاندارم در نقاط حساس و مانور جتهای جنگنده که در ارتفاع کم پرواز میکردند و باعث ارعاب مجتمعین و مردم شده بودند به تدریج بدون زد و خورد و درگیری، مردم متفرق و آرامش نسبی برقرار گردید.
9ـ در مورد مجروحین و مقتولین فوراً به وسیلهی آمبولانس و ماشینهای دیگر اقدام سریع معمول و مجروحین به بیمارستان نکویی و فاطمی اعزام و طبق دستور صادره در مورد مقتولین با تشریفات قانونی اقدام لازم معمول گردید.... [10]
رئیس شهربانی قم ـ سرهنگ پرتو[11]
رئیس شهربانی قم طی تلگرامی درخواست میکند:
فرماندهی هنگ ژاندارمری شهرستان قم
خواهشمند است دستور فرمایید هر چه زودتر دستهی گاز اشکآور آن هنگ را به منظور کمک به کلانتری (3) اعزام فرمایند. زیرا کلانتری در محاصره میباشد.
رئیس شهربانی قم ـ سرهنگ پرتو
در گزارش دیگر شهربانی آمده است:
ساعت 15/8 صبح روز 15/3/42 در حالی که... کامیونهای حامل سرباز از خیابان تهران به طرف شهر حرکت میکردند، ابتدا جمعیت انبوهی که در خیابانها و کوچههای اطراف خیابان تهران تجمع داشتند با چوب و سنگ به طرف ماشینهای سربازان حمله و یک آمبولانس ارتشی که در عقب کامیونها در حرکت بود در بین جمعیت گرفتار؛ طبق اطلاع، سرنشینان آمبولانس توسط جمعیت مجروح و آمبولانس مزبور را آتش زدند... و طبق اطلاع در چهارراه شاه و در نزدیکی پل حضرتی بین سربازان و مردم تصادفی رخ داده که منتهی به تیراندازی توسط سربازان شده است.
در حملهای که توسط جمعیت به کلانتری شد... چند نفر از مأمورین کلانتری به اسامی: 1ـ سرپاسبان شکوهی، 2ـ سرپاسبان(1) محمدقاسم جلالی، 3ـ پاسبان شماره(6) آبیار، 4ـ پاسبان رجبی، 5 ـ سرپاسبان(3) ظهرابی، به وسیله سنگ و چوب از طرف جمعیت مضروب و نیز پاسبان شماره(109) به نام بیطرف با چاقو مجروح گردید...
ساعت 12 ظهر سرکار ستوان یکم منظوری و سرکار ستوان دوم خیرخواه با معیت 30 نفر سرباز جهت برقراری نظم و جلوگیری از حملات احتمالی به کلانتری(3) وارد و اکنون در کلانتری آماده میباشند...
کلانتری بخش (3) ـ سروان جهانگیری ریاست شعبه اطلاعات 192/3 ـ 15/3/42
از صبح روز جاری شهر متشنج و چون حدود کلانتری(3) صدای شلیک تیر به گوش میرسید، به فرموده برای روشن شدن قضیه و تقویت کلانتری(3) به طرف [آن] حرکت و سربازان مشغول تیراندازی بودند. چون جمعیت به طرف کامیون هجوم آوردند، مأمورین برای ارعاب مردم مهاجم 13 تیر شلیک هوایی کرده و اینجانب مجروح که شرح جریان، صورت مجلس، یک نسخه آن به پیوست ارسال که به عرض برسد.
سروان جوادی
صورت مجلس:
ساعت 15/8 روز 15/3/42 که کامیونهای حامل سرباز از خیابان تهران به طرف شهر در حرکت بودند جمعیت کثیری به طرف ماشینهای ارتشی حمله و با سنگ و چوب به آنها پرتاب و سپس با شعارهایی به نفع خمینی به طرف کلانتری حمله... که مأمورین ناچاراً مشغول تیراندازی هوایی شدند و در نتیجه سرپاسبان حسین صمدی هفت تیر، سرپاسبان بیگدلی ده تیر و پاسبان شماره(60) محمد آبیار پنج تیر و عباسعلی پاسبان(150) دو تیر و حسین گودرزی شش تیر و رحمتاللّه بیطرف(109) پنج تیر و سرپاسبان اهلعلی پنج تیر و سرپاسبان تهرانی سه تیر و حسین ابراهیمی پنج تیر که جمعاً چهل و هشت تیر فشنگ برنو تیراندازی شده و اشخاصی که به طرف کلانتری حملهور شده بودند در حدود چهار هزار نفر بودند... و به علت قلّت مأمور در داخل کلانتری مواجهه و مقابله با این جمعیت کثیر امکان نداشت. فقط موفق به حفظ کلانتری و حفظ جان مأمورین و سلاحها و اثاث دولت و جلوگیری از خونریزی در محوطه به عمل آمد... و با حضور مأمورین کمکی مهاجمین متواری شدند...
تلگرام زیر از شهربانی کل کشور به قم مخابره شد:
شهربانی قم 2476/23320/5 ـ 15/3/42 ـ خیلی خیلی فوری
... موضوع تیراندازی در کلانتری بخش (3) و آخرین وضعیت قم را فوراً رمزاً گزارش دهید.
ضمناً سرکار و مأمورین مربوطه متفرق نشوید. در آنجا باشید تا تیمسار مبصر به قم برسد.
سرهنگ صمدیانپور
شهربانی تهران نیز در گزارش خود از قم خبر داده است:
... اطلاع رسیده از قم حاکی است یک جیپ نظامی آتش زده شده، خسارت کم است، مجروح چند نفر و حال آنها خوب است. مقتول 6 نفر و مجروح 24 نفر، تیراندازی قطع شده، محاصرهی کلانتری شکسته شده، پسر خمینی برای جمعیت سخنرانی کرده و گفته مردم متفرق شوند.
خبر دستگیری امام، تلفنی به مقامات برجستهی روحانی، ملی و سیاسی پایتخت رسید. ساعتی بعد، این خبر در سراسر تهران مثل بمب صدا کرد. تودههای مسلمان با شنیدن این خبر از خانهها بیرون ریختند، مغازهها و دکاکین تعطیل شد. شور و غلغله همراه با قهر و خشم و غضب سراسر پایتخت را فراگرفت. دانشجویان کلاسها را ترک گفته در محوطهی دانشگاه به تظاهرات پرداختند. واکنش بازداشت امام خمینی در تهران قبل از هر جای دیگر در دانشگاه بروز کرد. دانشجویان با تظاهرات دستهجمعی و شعارهای انقلابی از دانشگاه خارج شدند و دامنهی تظاهرات را به خیابانها کشانیدند و با فریاد: «خمینی را آزاد کنید» شور و احساسات تودههایی را که هنوز از دستگیری امام بیخبر بودند برانگیختند. پلیس دانشگاه را تعطیل کرد و با تانک و توپ در محاصره قرار داد.
بارفروشان تهران به محض دریافت خبر دستگیری امام دست از کار کشیده با چوب و آهن و کارد و... دست به تظاهرات خشمآگین زدند. رئیس پلیس تهران طی تماسی تلفنی با طیب، درخواست کرد که میدانیها را از تظاهرات ضد دولتی باز دارد، لیکن شادروان طیب پاسخ داد که تظاهرات جنبهی مذهبی دارد و برای او ممکن نیست که بتواند مردمی را که روی مبانی مذهبی به پاخاستهاند از حرکت باز دارد.
دامنهی تظاهرات گسترش یافت، تظاهرات کنندگان خشمگین با هدف سرنگونی رژیم شاه به پاخاسته بودند و در راه تسخیر مراکز دولتی و تصرف اداره رادیو و تسلیحات ارتش با همهی نیرو تلاش میکردند. رژیم شاه که پایههای لرزان سلطنت خود را در خطر میدید، به خونریزی وحشتناکی دست زد و از کشتهها پشته ساخت. میزان قساوت و وحشیگری به پایهای بود که برخی از درجهداران و سربازانی که برای سرکوب خونین مردم به خیابانها آورده شده بودند، در بازگشت به پادگان اشک میریختند.
مأموران شهربانی و ساواک رویدادهای روز 15 خرداد 42 در تهران را لحظه به لحظه گزارش کردهاند. برخی از آن گزارشها که از اهمیت بیشتری برخوردار است به ترتیب ساعت گزارش در پی آمده است:
... ساعت: 45 : 9
منبع خبر: سرگرد صادقی
شرح خبر: مأمورین در یک زد و خورد شدیدی روبهرو شده، کلانتر بازار مجروح شده، رئیس پلیس دستور تیراندازی داده...
... ساعت 15 : 10
... جمعیت فوقالعاده زیاد شده، از سه راه سیروس تا جلوی وزارت کشور مردم اجتماع دارند. در حدود صد پلیس زخمی شده و چند ماشین پلیس را شکستند. تعداد پلیس خیلی کم است و قادر به حفظ نظم منطقه نیست.
... ساعت 35 : 10
منبع خبر: سرگرد صادقی
شرح خبر: سربازها عقبنشینی نمودند، مردم به ماشینهای آتشنشانی حمله نمودند، سرگرد صادقی خطاب به ادارهی پلیس میگوید: کمک، کمک، کمک کنید...
... ساعت 40 : 10
منبع خبر: سرگرد صادقی
شرح خبر: سربازها عقبنشینی کردند، پاسبانها به تبعیت از آنها عقبنشینی مینمایند. قبل از ورود سربازها روحیهی مأمورین پلیس بهتر بود. کمک کنید، کمک. حمله خیلی شدید است مأمورین عقبنشینی میکنند...
... ساعت 45 : 10
منبع خبر: در بیسیم
شرح خبر: حمله خیلی شدید است. مأمورین به سرعت عقبنشینی میکنند. اوضاع خیلی وخیم است. جلو رادیو خیلی شلوغ است. دستور تیراندازی داده شد...
... ساعت 11 : 10
منبع خبر:...
شرح خبر: به وزارت صنایع و معادن حمله شد. وزیر وزارت صنایع و معادن تمنای کمک مینماید.
... تاریخ و ساعت ابلاغ دستور 15/11 روز 15/3/42
صادر کنندهی دستور: سرگرد سجادی از ستاد پلیس تهران
در این ساعت (50 : 11) سعدی شمالی و جنوبی به وسیلهی سربازان اشغال و مغازهها عموماً بستهاند. در خیابان سعدی و اسلامبول مأمورین انتظامی بدون توجه به نوع اجتماع و یا رهگذران، بدون جهت راه را بر عابرین سد کرده و عدهای زن و بچه و کاسب را که به طرف منازل خود میروند مضروب مینمایند؛[12] در نتیجه جمعیت رو به تزاید است و عدهای زن و بچه مصدوم شدهاند... در دانشگاه ساعت 55 : 11 جلوی هنرهای زیبا عدهای در حدود یکصد نفر از دانشجویان اجتماع کردهاند... و ضمناً تابلوی بزرگی که بر روی آن نوشته شده است: «خمینی را دیشب گرفتهاند» جلوی درب دانشگاه نصب شده است...
یک کامیون افراد نظامی در چهارراه مخبرالدوله و خیابان اسلامبول و نادری مستقر شدهاند...
یک دستهی 150 نفری از دانشجویان دانشگاه، به حالت اجتماع مشغول دور زدن در داخل خیابانهای دانشگاه هستند و سعی دارند عدهی بیشتری را به دور خود جمع نموده و سپس به طرف بازار حرکت کنند...
در ساعت 45 : 11 عدهای در حدود چهارصد نفر از کارگران معادن اطراف کارخانهی سیمان، دست از کار کشیده و آمادهی حرکت و تظاهر هستند و مأمور گزارش میدهد که این عده آمادهی حمله به طرف کارخانه و اطراف آن میباشند...
عدهای قریب پانصد نفر از طرف بازار به طرف میدان اعدام و میدان شاهپور در حرکت هستند و شعار «مرده باد شاه» میدهند و رئیس کلانتری8 با مسلسل دستی به طرف جمعیت تیراندازی میکند. عدهی زیادی برای اشغال ادارهی رادیو در میدان ارک به ساختمان رادیو حمله نمودند و از طرف ژاندارمها به آنها تیراندازی میشود.
در میدان گمرک و خیابان گلوبندک عدهای در حدود 200 نفر با حمل پرچم ملصق به عکس آیتاللّه خمینی و تظاهر به نفع وی در حرکت هستند و عدهی آنها مرتب افزایش مییابد. دکاکین مشغول بستن میباشند و یک جنازه نیز روی دست دارند.
دستهای مجهز با چوب و چاقو به تعداد یک هزار نفر، پس از آنکه نظم توپخانه را به هم زده و با تیراندازی پلیس مواجه شدند، در حالی که پارچهی آغشته به خونی را در پیشاپیش خود حرکت میدهند وارد لالهزار گردیده، برای این عده از طبقات فوقانی ساختمانهای لالهزار چوب و تخته ریخته میشود. در اینجا از قوای پلیس خبری نیست.
یک عدهی 500 نفری در حالی که جنازهای را به دوش دارند و لباسهای آنان خونی و چوبهایی در دست آنها دیده میشود، از سمت بازارچه قنات به سمت میدان اعدام و بازار در حرکتند...
... در این ساعت (05 : 12) تظاهرات کنندگان، ادارهی تسلیحات ارتش واقع در جنب راهنمایی را آتش زدند. سطح آتش و دود محوطهی میدان سپه را پوشانیده است...
... تاریخ و ساعت وصول خبر: روز 15/3/42 ـ ساعت 15 : 12
وسیلهی بیسیم ارتش اطلاع داده شد که سالن محمدرضا پهلوی را هم آتش زدهاند.
... تاریخ و ساعت وصول خبر: روز 15/3/42 ـ ساعت 35 : 1
دانشجویان دانشکدهی کشاورزی داخل دانشکده اجتماع کرده و شعار «توهین به خمینی توهین به ملت است» میدهند...
... تاریخ و ساعت وصول خبر: 5 : 16 روز 15/3/42
منبع خبر: تهران جنوبی کلانتری 18
شرح خبر: عدهای حدود دو تا سه هزار نفر به کارخانهی پپسی کولا حمله، شیشهها را شکسته، چند تلویزیون بردهاند. تا این ساعت کمکی نرسیده است. خود کلانتری نیز احتیاج به کمک دارد. وضع خیابانهای بخش غیرعادی است.
در این ساعت (20 : 16) اول خیابان ارامنه بین مأمورین انتظامی و تظاهرات کنندگان تصادم و دو نفر پسر بچه مورد اصابت گلوله واقع، که با تاکسی آنها را بردند.
در این ساعت (شانزده) عدهای قریب یک هزار نفر از کسبهی خیابان آذربایجان و کارون و قصرالدشت پس از خراب کردن کارخانهی پپسیکولا، چوب به دست به طرف قصرالدشت جنوبی حرکت و شعار میدهند: «مرگ بر شاه و زنده باد خمینی»
حملهکنندگان به کارخانهی پپسیکولا و ضمایم آن در قسمت مونتاژ تلویزیونهای آرـ سی ـ آ خساراتی وارد و چند دستگاه تلویزیون به غارت بردهاند...
... ساعت 15 : 17
در این ساعت جمعی در حدود سی ـ چهل نفر از دانشجویان دانشگاه ضمن تظاهراتی اقدام به قطع تلفنهای دانشگاه نموده و آنها شعاری به این مضمون میدهند:
«تا عزل شاه خائن نهضت ادامه دارد».
تعدادی از مهاجمین به ادارهی مجلهی تهران مصور حمله نموده و تعدادی از در و پنجرهی آن را شکسته ولی کارگران چاپخانهی این مجله و کارکنان آن به مقابل مهاجمین آمده و با نصایح، آنها را از ادامهی خرابکاری باز داشتند...
... ساعت 20 : 17
در این ساعت یک دسته از سربازان در حدود قناتآباد تا میدان خیام اقدام به تفرقه جمعیتی که در این حدود آمادهی تظاهرات و خرابکاری بودند نموده، در نتیجهی تیراندازی یک بچه 4 ساله و یک بچه 8 ساله کشته شده و مردم برای اطلاع از وضع کشتهشدگان هر لحظه از منازل خارج ولی سربازان به شدت دفاع و حمله میکنند. همچنین در این نقطه یک جوان دیگر کشته شده است.
... تاریخ و ساعت وصول خبر: 15/3/42 ـ 15 : 17
منبع خبر: سرهنگ احترامی
شرح خبر: در حین مانور در خیابان شاهرضا جلو دانشگاه چند نفر مقتول و مصدوم شدند. مجروحین و مصدومین در خیابان افتادهاند.
... تاریخ و ساعت وصول خبر: 30 : 17 روز 15/3/42
منبع خبر: سرکار سرگرد غرائی، کلانتر بخش 14 شرح خبر: طبق اطلاع واصله تعدادی در حدود هشت هزار نفر از تظاهرات کنندگان در حالی که چراغ و پرچم در دست دارند به طرف میدان ژاله در حرکت هستند و مأمورین کلانتری در حدود 15 نفر پاسبان و یک کامیون سرباز در محل مستقر میباشند. تقاضای کمک فوری دارند.
... ساعت 55 : 17
در این ساعت مأمورین نظامی به عدهای از تظاهرات کنندگان در خیابان ناصرخسرو مقابل عمارت تلگراف تهران اقدام به تیراندازی نموده، در نتیجه دو نفر به قتل رسیدند.
ساعت 15 عدهای از خرابکاران در خیابان شاپور، اول ارامنه اقدام به تظاهرات نموده که قوای انتظامی مجبور به تیراندازی شد و در نتیجه دو کودک 11 و 9 ساله کشته شد و یکی از تظاهرات کنندگان با خون کشتهشدگان در کنار مغازهی خرازی فروشی طاهری که در محل حادثه میباشد نوشت: این خون دو کودک است. از ظهر تا ساعت 15 مجموعاً سه نفر در این قسمت کشته شدهاند.
ساعت 18 در میدان سپه 4 عدد تانک و تعدادی جیپ حامل بیسیم مستقر و فعلاً در نواحی میدان سپه آرامش برقرار است.
ساعت 18 در حوالی پارک شهر مخصوصاً قسمت شرقی و نزدیک روزنامهی اطلاعات مجموعاً عدهای در حدود دو هزار نفر به صورت دستجات پراکنده دیده میشوند، ولی از این عده تظاهرات و خودنمایی به چشم نمیخورد.
تاریخ: 15/3/42
ساعت: 50: 18
گوینده: معمار
گیرنده: نادری
وسیله ارتباط: تلفن
موضوع: تظاهرات
در خیابان سیروس دو نفر مجروح شدند...
در خیابان ری ازدحام است و صدای تیراندازی به گوش میرسد.
طبق اطلاع خیابان شهباز و خیابان ژاله هنوز شلوغ است تیراندازی شد، عدهای مجروح شدند. تلفنها از بهارستان به پایین قطع شده است...
ضمناً در خیابان شهباز که تظاهرات کنندگان با مأمورین انتظامی در زد و خورد بودند حدود 14 نفر زخمی مشاهده شده است...
... تاریخ: 15/3/42
ساعت: 20 : 19
گوینده: مأمورین ویژه
گیرنده: بخش 312
وسیله ارتباط: تلفن
موضوع: تظاهرات تهران
نیم ساعت قبل در اثر اجتماع عدهای خرابکاران در خیابان شهباز بین ایستگاه ناصری و دروازه دولاب، مأمورین انتظامی اقدام به تیراندازی و ممانعت از اعمال خرابکارانه آنها نمودند... فعلاً آرامش در آن حدود برقرار ولی دستجات پراکنده در سرکوچههای ممتد به این حدود دیده میشوند و تعداد مجموع آنها به 600 نفر میرسد....
گزارشات مذکور نشان میدهد که علیرغم دستگیری امام و قطع رابطهی او با مردم، چگونه سامان اجتماعی جنبش به شکل خودجوش، هدایت نهضت را به عهده میگیرد و مانند یک روح واحد همهی خواستههای دستهها را به سمت مشخص رهبری میکند.
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
تاریخ شهادت حضرت زهرا
نَصرٌ مِنَ الله و فَتحٌ قرِیب
نویسنده معروف آمریکایی شعرش را به مردم غزه تقدیم کرد
جنگیرها از چه روشهایی برای فریب استفاده میکنند
ادای احترام سردار قاآنی به مقام شهید یحیی سنوار
فیلم مقاومت راوی جنایات امروز صهیونیستها باشد
شهادت سنوار باعث توقف مقاومت نخواهد شد
عملیات بی سابقه
سفر قالیباف به لبنان پیامهای بسیاری داشت
[عناوین آرشیوشده]